Bôxit Tây Nguyên – Đại hoạ dân tộc Việt - Kỳ I
Posted by Unknown on Thứ Sáu, 14 tháng 3, 2014 |
Kỳ I: Nhà máy Alumina Tân Rai (Lâm Đồng): Những quả bom đã được kích hoạt
Danlambao - Như hầu hết mọi
người đã biết, dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên là một loạt các dự
án khai thác mỏ bô xít ở khu vực Tây Nguyên, Việt Nam. Dự án này đã gây
ra nhiều ý kiến tranh cãi khác nhau trong dư luận, báo chí, Quốc hội.
Hiện nay, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã và
đang tiến hành triển khai thăm dò, đầu tư khai thác bô-xít, luyện
alumina tại Tân Rai(huyện Bảo Lâm – tỉnh Lâm Đồng).
Trong những năm qua, từ khi các dự án
khai thác bauxite ở Tây Nguyên được đưa lên mặt giấy đến nay, hàng loạt
những ý kiến tranh cãi xoay quanh vấn đề an ninh, quốc phòng, hiệu quả
kinh tế, hậu quả xã hội, tác động đối với môi trường sinh thái, công
nghệ Trung Quốc lạc hậu, việc sử dụng lao động phổ thông Trung Quốc tại
khu vực Tây Nguyên trái với Luật lao động Việt Nam.
Bao giờ cũng vậy, chỉ khi tận mắt
chứng kiến thì mới có thể đánh giá một sự vật, hiện tượng trung thực và
khách quan được. Tôi có dịp chứng kiến một trường hợp ngay trong chuyến
khảo sát thực địa vừa qua tại Tây Nguyên.
Tổng quan dự án bôxit Tân Rai
Dự án bôxit Tân Rai được triển khai
xây dựng tại huyện Bảo Lâm – Lâm Đồng – Việt Nam. Từ ngày 18 tháng 11
năm 2008 tới nay, nhà thầu Chalieco (Trung Quốc) đã cơ bản hoàn thành cơ
sở hạ tầng nhà máy boxit Tân Rai.
Nhiều vấn đề vẫn đang được tranh cãi
gay gắt xoay quanh dự án này dù nhà máy Bôxit Tân Rai đã đi vào hoạt
động mấy năm gần đây. Bài viết này chỉ đề cập tới hai vấn đề chính: tác
động đối với môi trường sinh thái, công nghệ Trung Quốc lạc hậu.
Tác động tới môi trường sinh thái.
Khi đi tới gần khu vực nhà máy chính
sản xuất Alumina Tân Rai, ai cũng có thể ngửi được mùi trứng thối nồng
nặc. Ông P.T.T là bí thư xóm gần kề nhà máy cho hay: “Các chú có thể tự
mình ngửi được cái mùi hôi thối mà chúng tôi phải chịu từ lúc nhà máy
Bôxit bắt đầu hoạt động. Dân chúng tôi khổ lắm, giờ chỉ mong Nhà nước
thu hồi luôn để chúng tôi đi luôn cho con cháu được nhờ. Chứ ở thế này
sớm muộn bệnh tật cũng tới các chú ạ”.
Hỏi những chuyện đời thường xung quanh
nhà máy Bôxit Tân Rai, ông đảng viên 30 năm tuổi đảng CSVN bức xúc khi
nói hết từ quá trình hiện hữu của dự án này tới nay: “Đầu tiên khi giải
phóng mặt bằng, các quan chức ăn bớt hết tiền của dân bị lôi ra toà. Thế
nhưng chẳng hiểu sao số tiền bị cắt xén đó cũng chẳng quay lại với dân
mà đi đâu chẳng biết. Người Trung Quốc đi lại sinh sống như những người
dân địa phương, nạn mại dâm bùng phát. Khi nhà máy đi vào hoạt động thì
cái mùi trứng thối bao quanh chúng tôi ngày đêm”.
Công nghệ Trung Quốc lạc hậu.
Lâu nay, nhiều luồng dư luận chỉ tập
trung quan tâm vào mối nguy hiểm của hố bùn đỏ mà quá trình tinh chế
alumina thải ra. Thế nhưng mối nguy hại đó thực sự chưa lớn bằng hàng
chục chiếc lò than hoá khí zỉ zét đang được sử dụng trong nhà máy Bôxit
Tân Rai.
Trước đây khi vấn đề về công nghệ lạc
hậu của Trung Quốc được đặt ra, nhiều nhà phân tích nhận định không sai
vì hiện tại theo một công nhân ở Tổ Sửa chữa bảo trì – nhà máy Bôxit Tân
Rai cho biết: “Máy chẳng biết thế nào mà thường xuyên hư hỏng, tụi anh
phải chạy đôn chạy đáo mới kịp sửa chữa các lỗi mà ở hầu hết các công
đoạn sản xuất đều có trục trặc”.
Trong nhà máy Bôxit Tân Rai, tổng cộng
có 12 lò than hoá khí, thế nhưng hiện nay 1 lò đã gần như hỏng hẳn, 11
lò vẫn đang hoạt động. Trong cuộc trò chuyện với một công nhân làm việc
ngay trong lò than hoá khí anh bày tỏ lo ngại về sức khoẻ của mình vì
không có đồ bảo hộ lao động, tai nạn thường xuyên xảy ra.
Khi được hỏi về mối nguy hại lớn nhất
trong nhà máy Bôxit Tân Rai thì anh cho biết: “Mình làm việc ở đây đã
được gần 03 năm rồi, mình nghĩ rằng vấn đề hố bùn đỏ tới giờ vẫn chưa
đáng lo ngại lắm. Trước mắt mình nghĩ dễ dàng nhất vẫn là sự cố ở lò
than hoá khí. Nếu vô tình mất điện, trong 05 phút mà công nhân trực lò
xử lý không kịp sự cố lò thì lò sẽ nổ. Nói cậu đừng cười cứ, bọn em đi
trực toàn ngủ gật không à. Nếu một lò nổ thì 10 lò còn lại sẽ nổ, cứ dây
chuyền như thế thì không chỉ nhà máy Bôxit Tân Rai tan tành mà là cả
một khu vực rộng lớn sẽ không còn gì. Cứ tưởng tưởng một bình ga nổ thôi
đã làm sập căn nhà hai tầng, 11 lò, mỗi lò to bằng cái container thì
sức nổ của nó lớn thế nào. Ghê gớm lắm”.
Tiếp lời anh công nhân cho biết thêm:
“Những lò khí hoá than trước khi được lắp đặt trong nhà máy đã bị sét zỉ
hết rồi, chỉ sơn lại nên nhìn mới thế thôi. Chứ nổ lúc nào không lường
được đâu.”
Còn về hố bùn đỏ, anh này cho biết:
“Bùn đỏ khi đã được lắng đọng khô thì có hàng loạt xe container tới chở
hết đi đâu không rõ. Nghe nói là đưa đi xử lý”.
Câu hỏi được đặt ra là số bùn đỏ khô
chứa vô vàn chất phóng xạ và kiềm gây nguy hại vô cùng cho sức khoẻ của
người dân được các xe container chở đi đâu ?
Hiện tại, khu nhà máy Bôxit Tân Rai vẫn được bảo vệ nghiêm ngăt nên những bức hình này rất khó khăn mới ghi lại được.
Những dấu hỏi lớn được đặt ra khi Báo
cáo của Chính phủ một đường nhưng thực thi lại một nẻo với những sự mập
mở tới mức nguy hại tới dân tộc.
FB Người Xứ Bố Sơn
Chúng tôi sẽ tiếp tục Kỳ 2 về các
mối nguy hại từ dự án Nhà máy sản xuất Alumina từ Bôxit ở Nhân Cơ (Đăk –
Nông). Xin mời quý vị đón đọc.
You can subscribe by e-mail to receive news updates and breaking stories.
